Geologie in Europa en The Southwest

Discussies over alle reizen die NIET naar de Verenigde Staten van Amerika gaan.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
Allard
Amerikafan
Berichten: 397
Lid geworden op: 08 jul 2012, 13:19
Aantal x V.S. bezocht: 6
Contacteer:

Geologie in Europa en The Southwest

Bericht door Allard »

(Aanvankelijk wilde ik dit in "Reizen buiten Amerika" plaatsen maar in overleg met Daniel heb ik het vooralsnog hier neergezet)

In tegenstelling tot op het Coloradoplateau is de “zichtbare” geologie (vooral in de zin van de zichtbare Stratigrafie in Europa maar dun gezaaid. De beste kansen hebben we hoger in de bergen of in een droger gebied zoals Spanje. Niet voor niets zijn vooral in Spanje vele Spaghettiwesterns opgenomen.

Op reis naar Piemonte kwam ik een paar verschijnselen tegen die een beetje Amerikaans aandoen. Daarvan wil ik hier een verslag doen. Mede in het kader van de geologie. Ten zuiden van Kaiserslautern bevindt zich de Teufelstisch:

Afbeelding


Hoewel het gezegde “everything is bigger in the States” bijna altijd opgaat denk ik dat hier toch de Duitsers wel eens “Weltmeister” zouden kunnen zijn. Wie een groter rotsblok (in verhouding tot de voet) kent, mag het zeggen. De rots behoort tot het z.g. Buntsandstein uit het vroege Trias. 252 tot 240 miljoen jaar oud.

Interessant is het om eens te kijken waar Utah lag in die tijd t.o.v. centraal Europa:

Afbeelding

De witte pijl wijst naar het Buntsandstein gebied. Dit zandsteen werd afgezet bovenop de zoutpakketten uit het Perm (Zechstein). Deze zouten vinden we nu nog in de ondergrond van Noord Nederland, Noord Duitsland en Polen. Onder deze zoutlagen bevindt zich weer het rotliegend zandsteen uit het midden- en onderperm. O.a. het gas van Slochteren zit/zat in dit rotliegend opgesloten omdat het door de bovenliggende zout- en schaliepaketten niet kon ontwijken.

Het huidige zuidwest Utah vind je op de kaart bij Mineral Mountains / Cowboy Pass. Ter oriëntatie, het huidige Sevier Lake kan je als centrum van dit gebied beschouwen. Twee dingen vallen op:
1. Utah bestond in het Trias voor een groot deel uit (binnen)zee.
2. Een aanzienlijk deel van West Amerika moet nog gaan aangroeien.

Hoe dan ook ontbreken in Utah de lagen die in dezelfde tijd als het buntsandstein zijn afgezet. Een “Unconformity”. De laag tussen de Kaibab Limestone en de Moenkopi formatie. Waarschijnlijk wel afgezet maar ook weer weg geërodeerd voordat de volgende laag er op af werd gezet.

– – – – – – – – – – – -

In Wallis maakten we een uitstapje naar het Val d'Hérens. De geologie van de Alpen is even complex als fascinerend. Het voert veel te ver om hier op in te gaan. Ik wil me beperken tot het gegeven dat de “voorbereiding” van de Alpen zo’n zestig miljoen geleden begon. Met de opmars van het Afrikaanse continent naar het noorden. In een tussenfase was het huidige Val d'Hérens een landschap dat sterk leek op de huidige Basin and Range province in Nevada. In een latere fase werden die bergruggen en tussenliggende dalen in noordelijke richting opgestuwd en meer samengevouwen. In de meest recente alpiene fase (zo’n 6 miljoen jaar geleden tot heden) vond de feitelijke opheffing en erosie plaats die geleid hebben tot de Alpen in haar huidige vorm. Om de gedachte te bepalen: Indien er geen erosie plaats zou hebben gevonden zou de totale hoogte zo’n 14 km bedragen hebben. In theorie dan. Er zijn sterke aanwijzingen dat de maximale hoogte die de onderkorst dragen kan niet veel hoger is dan de huidige Himalaya. Tijdens de klim in het dal treffen we het volgende verschijnsel aan:

Afbeelding
Afbeelding


Les pyramides d’Euseigne. Het lijkt wel een beetje op wat we in het zuidwesten zouden kunnen aantreffen. Vinden jullie niet? Hoewel de geologische ontwikkelingen vaak tientallen miljoenen jaren betreffen is dit verschijnsel piepjong. Ontstaan tijdens en na de laatste ijstijd. Het betreft de restanten van een morene. De twee tot drie kilometer dikke ijskap compacteerde het erosiemateriaal tot een soort natuurlijk beton. Tilliet. In dit tilliet bevonden zich grotere rotsblokken die een harder materiaal vormden dan het omringende “beton”. Tijdens de erosie fungeren de vrijgekomen rotsblokken als een dekkapje die de erosie van het onderliggende materiaal afremde. Niet beschermd materiaal erodeerde echter normaal en verdween. Zo kwamen deze merkwaardige punten boven het landschap uit te steken. Het vormingsprincipe van deze piramides lijkt sterk op datgene dat ik eerder beschreven heb over Cobra Rock.

– – – – – – – – – – – -

Wij gingen hogerop in het dal om Arolla te bezoeken. Deze plaats is de naamgever aan een geologische formatie die ooit onderdeel van het Afrikaanse continent geweest zou zijn. Daar was helaas niet zo veel spectaculairs aan te zien. Verder was het een leuk plaatsje waar wij nog in aanraking kwamen met een (bescheiden) vorm van massatoerisme.

Afbeelding

Het bleken allemaal Amerikanen te zijn. Met hun Frans-Canadese gids. Die sprak me eerst in het Frans aan. Het is tenslotte een Franstalig gebied. Al snel merkten we dat het in het Engels beter ging. Hij wilde dat ik een groepsfoto nam met een van hun smartphones. Daar ben ik helemaal niet goed in. Met mijn eigen camera lukt het beter en dan kan ie desnoods een meter of meer breed aan de muur. Ze deden de Haute Route. Persoonlijk vind ik dat een hike waar ik eerst nog eens stevig over na zou willen denken voordat ik daar aan zou beginnen. Ze waren enthousiast over “onze” bergen. Toch weer heel anders dan die van Amerika/Canada. Ook de pittoreske dorpjes hoog in de alpen hadden indruk gemaakt.

– – – – – – – – – – – -

Wij keerden terug en vervolgden onze route richting Aosta en overnachtten in tamelijk slecht weer op de Grote St Bernard. De volgende dag was, zoals beloofd, stralend weer zodat we vroeg aan de klim naar de Chenalette begonnen. Vanaf de petit Chenalette heb je prachtig uitzicht op o.a. het Mont Blanc Massief.

Afbeelding

Het gebergte op de voorgrond moeten we even vergeten. Dat is (hoog)metamorf gesteente uit het penninische domein. De berg op de achtergrond heeft overeenkomsten met wat we in Californië kunnen aantreffen. Het lijkt best wel op de bergen van de Sierra Nevada zoals we die vanuit Owens Valley kunnen zien. Ze bestaan beiden dan ook uit graniet. Ook de hoogte en ontstaansgeschiedenis komen overeen. Het zijn z.g. dieptegesteenten. Ooit, in een bepaalde fase van de orogenese op grote diepte ontstaan. Uit een silicaatrijk magma dat heel, heel langzaam gestold is. In een latere fase van de orogenese zijn massieven omhoog gekomen. De oorspronkelijk bedekkende vele kilometers dikke laag gesteente is inmiddels geheel weg geërodeerd. Het hardere naakte graniet eronder verweert veel langzamer. Maar het verweert wel. Op een lagere hoogte krijg je de z.g. wolzakverwering. De grote afgeronde roodbruine blokken van de Alabama Hills zijn een prachtig voorbeeld van dit type verwering. Op grotere hoogte overheerst de exfoliatie. Hele platen breken er af. Zo heeft de steile kant de halfdome haar vorm gekregen. Weliswaar stevig geholpen door een onderlangs schuivende gletsjer die voor de nodige ondermijning gezorgd heeft. De andere kant van halfdome heeft nog een mooie koepelvorm. En dat brengt ons op een ander aspect van granietmassieven. Het zet zich graag in koepels af. Die koepelvorm is in de Sierra Nevada een stuk beter behouden dan in de autochtone massieven van de alpen. De oostflank van de Grande Jorasses (4208m) :

Afbeelding

Met een beetje boel fantasie kunnen we hier nog iets van een koepel in herkennen.

Afbeelding

met een maximale crop uit dit beeld zien we (hopelijk) wat ik bedoel met exfoliatie.

Dat was het voor deze keer. Fouten en onjuistheden voorbehouden. Ik ben maar amateur en het is een zeer informatierijk vakgebied. En nog volop onderhevig aan voortschrijdende inzichten. Vragen staat altijd vrij.
Gebruikersavatar
ingrid14
Amerika-expert
Berichten: 4238
Lid geworden op: 04 jun 2013, 23:01
Aantal x V.S. bezocht: 15
Locatie: België, Genk

Re: Geologie in Europa en The Southwest

Bericht door ingrid14 »

Weer een zeer interessant artikel ! :thumbup:

Groetjes,

Ingrid
Ingrid's Travels&Trails :
NO+Nova Scotia?, winters Lapland, Europe 20-21-22-23, NW+V.I. 18, Chicago-Seattle 17, Seattle-SF 16, AK 19+15+14, CA 13+10, AZ+UT 12, NW Denver+CO UT WY SD 11
Tips reizen met tieners: AK AZ CA CO ID NE NV SD UT WY
Sylvia1
Amerika-newbie
Berichten: 9
Lid geworden op: 23 okt 2016, 07:36
Aantal x V.S. bezocht: 13

Re: Geologie in Europa en The Southwest

Bericht door Sylvia1 »

Leuk om te lezen!
Plaats reactie
  • Vergelijkbare Onderwerpen
    Reacties
    Weergaves
    Laatste bericht
AllesAmerika.com Forum : Disclaimer