De titel is een beetje kort door de bocht, dus laat ik mijn ideeën eens met iets meer nuance neerpennen!
New York City is een fantastische stad. Geweldige architectuur, geweldige vibe, groots, internationaal, één van de grootste financiële centra ter wereld, er gebeurd van alles op het gebied van cultuur (kunst, mode, muziek, design). Alles wat een mens maar kan boeien is te vinden in deze wereldstad. Het is bovendien een enorme economische supermotor.
Waar mijn twijfels over New York een beetje begonnen was bij de niet te stoppen gentrification processen die New York geteisterd (dat is een negatieve connotatie) hebben in de afgelopen decennia en die de laatste jaren echt onstuitbaar lijken. In de jaren '80 was Manhattan best sleazy. Er was veel vuil op straat, armoede, criminaliteit, veel klasseverschillen. Langzaam begonnen bepaalde wijken, zoals de East Village, te gentrificeren. Dat proces is de laatste jaren echt enorm versneld. Eerst werd Manhattan voor bepaalde groepen al onbetaalbaar, maar heel snel gold dat ook voor bepaalde delen van Brooklyn. Williamsburg is inmiddels bv net zo duur als Manhattan.
Ten eerste had ik daar het gevoel bij dat het niet goed kan zijn voor de cultuur en de samenleving als geheel als een grote stad enkel nog maar bevolkt kan worden door een selectieve groep met (rijke) mensen. Business owners van grote bedrijven, mensen die in de financiële sector werken etc. Dat gebrek aan diversiteit lijkt mij erg onaantrekkelijk. Je ziet het overigens in Amsterdam ook wel een beetje gebeuren, maar dat terzijde.
Daarna leerde ik een kunstenaar uit NY kennen, hij studeerde in Manhattan aan de Kunstacademie en woonde, als ik het me goed herinner, in de omgeving van Harlem. Toen dat onbetaalbaar werd ging hij opzoek naar een woning in een andere wijk. Inmiddels waren grote delen van Brooklyn ook onbetaalbaar dus huurde hij uiteindelijk een woning met een collega in Bushwick. Dat is echt behoorlijk ver naar het oosten in Brooklyn. Met andere woorden, bepaalde klassen (in dit geval de kunstenaars, de mensen die vaak de vernieuwing in een wijk starten) worden steeds verder naar de buitenranden van NYC 'verdreven'. Wederom: dat lijkt me niet goed voor een stad en voor de samenleving die een stad is.
Ook viel het me op dat hotels in NY, en later ook kamers van Airbnb, steeds duurder werden. Logisch, want de grond in Manhattan en Brooklyn is zo duur en levert zoveel op dat logischerwijs ook de prijzen van hotelkamers meestijgen. De vraag is er blijkbaar en de markt kan die hoge prijzen vragen. Als je heel graag naar NY wil, en dat wil je want het blijft een zeer aantrekkelijke stad, dan betaal je dat wel (zelfs als je er hard voor moet sparen), maar komt dit alles bij elkaar een stad als aantrekkelijke vestigingsplaats en als trekpleister voor toeristen en innovators ten goede? Ik denk van niet.
Die kunstenaar die ik hierboven noemde is inmiddels afgestudeerd, exposeert veel, schrijft (politiek) betrokken blogs over de kunstwereld - en leest er veel- en geeft daarnaast les op een kunstacademie. Ik volg hem op Facebook dus ik zie veel van wat hij post voorbij komen. Daar zaten in de afgelopen periode een aantal artikelen bij van respectabele curators en kunstenaars die de kunstscene in NY afbranden. Bottom line was eigenlijk dat in NY de drive om geld te verdienen (mede ingegeven door de torenhoge prijzen natuurlijk) zo groot is dat galleries het zich niet meer permitteren om vernieuwende dingen te tonen. Ze spelen allemaal op safe, met werk dat zich reeds bewezen heeft in het verre verleden, dat niet vernieuwend en niet prikkelend is, geven jong talent geen kans. Een aantal toppers noemden NY in dat opzicht saai en ingeslapen, wellicht gedwongen door 'het grote geld'? Nou is de kunstwereld niet all that, maar het zegt heel vaak iets over hoe innovatief een stad is, of de stad een aantrekkelijk klimaat heeft voor vernieuwers en voor mensen die daar weer op af komen.
De kunstenaar is inmiddels opzoek naar een huis buiten NY, waar hij meer ruimte heeft voor zijn werk en om te leven en waar nog wel de ruimte is om te experimenteren.
Zelf merk ik dat mijn interesse voor de stad NY min of meer weg is. Ik zou er best nog graag eens heengaan, maar als iemand die graag naar plekken gaat waar vernieuwende dingen gebeuren, waar groepen jonge en innovatieve mensen de kans krijgen hun stempel op de lokale cultuur te drukken, zou ik op dit moment eerder de voorkeur geven om een stad als Kaapstad of Portland, Oregon oid te bezoeken. Steden die nog niet aan de high and mighty overgeleverd zijn, maar die een interessante mix zijn van culturen en klassen.
Overigens is hetzelfde verhaal inmiddels min of meer toepasbaar op Berlijn. Niet voor niets heeft NRC Handelsblad sindskort een nieuwe rubriek genaamd 'opzoek naar het nieuwe Berlijn' (waarbij Rotterdam als eerste beschreven werd
). Lang verhaal. Wat denken jullie?
).
Ik zou echter niet, als hooggeschoolde met een redelijk betaalde baan in NYC kunnen wonen (alles kan natuurlijk, in een bezemkast met 4 roommates. Maar daar pas ik voor!).
) waren we met al met 4 miljard, een verdubbeling op 2 generaties en waarschijnlijk maken wij in ons leven nog een verdubbeling mee: volgens de schattingen zullen we rond 2026 aan 8 miljard zitten....Dat is een verviervoudiging op amper één eeuw tijd (dat is niks in de geschiedenis natuurlijk). Die mensen willen allemaal werken, geld verdienen om te kunnen leven en dat is in dit tijdperk voornamelijk in steden. Rond 1800 woonde ong 3% van de wereldbevolking in steden, sinds "kort" woont voor het eerst in de geschiedenis meer dan de helft van de wereld in steden ... 
De vraag is hoe leefbaar zo'n stad is, of het daar aangenaam wonen is, hoe houd je de omgeving gezond, hou bewaak je de mentale gezondheid van mensen die zo dicht op elkaar wonen.... Interessant vind ik wel dat bij dat project er nu op voorhand al geanticipeerd kan worden op mobiliteit, huisvesting,... Hopelijk zijn er dan inderdaad genoeg instanties die zorgen dat er ook ruimte is voor de mensen die sociaal-economisch zwakker staan. 